Danh sách các chức quan thời phong kiến Trung Quốc
Quan lại là những chức tước trong bộ máy nhà nước phong kiến xưa. Hãy cùng tìm hiểu danh sách các chức quan thời phong kiến Trung Quốc qua bài viết dưới đây.
Quan ở trung ương
– Tể tướng là người đứng đầu của các quan văn trong triều. Chức quan này có thể thay mặt vua xử lý mọi việc hành chính quốc gia.
– Thái sư, Thái phó, Thái bảo: được gọi là Tam Công. Họ là thầy, nuôi nấng, dạy dỗ vua.
– Thiếu sư, Thiếu bảo, Thiếu phó là quan dưới một bậc, chuyên giúp đỡ Tam Công, gọi là Tam Thiếu.
Đọc thêm: 1 dặm Trung Quốc bằng bao nhiêu km2
– Thái tể, Thái tông, Thái sử, Thái chúc, Thái sĩ, Thái bốc: là những người giúp vua xử lý chính vụ, được gọi là Lục Thái.
– Ngũ Tư bao gồm:
+ Tư Mã: thống sáu quân, dẹp yên trong nước.
+ Tư Thổ: giữ lễ của nước (tế tự, triều sinh…).
+ Tư Đồ: giữ việc nông thương, cảnh sát, giáo dục, rèn đúc dân.
+ Tư Không: khuyến công, nông, việc thổ mộc, xét địa lợi, thiên thời.
+ Tư Khấu: coi về hình phạt, kiện tụng.
– Thái úy: là chức quan tổng thống việc binh, phụ trách coi binh quyền, quân sự. Đây là quan võ ngang hàng với Tể tướng.
– Đại học sĩ: là cố vấn của vua trong những việc trọng đại.
– Ngự sử đại phu: chuyên can gián, kiểm soát các quan.
– Đứng đầu các bộ là Thượng thư, giúp việc có Tả thị lang, hữu thị lang, bao gồm 6 bộ như sau:
+ Công bộ: phụ trách mọi việc xây dựng cầu cống, đường xá, cung đình, sửa sang việc thổ mộc, đắp thành, đóng thuyền bè.
+ Lại bộ: bổ nhiệm quan chức, phong tước, xét công, bãi nhiễm và thăng chức cho các quan lại, quản lý quan lại.
+ Hộ bộ: quản lý ruộng đất, thu phát bổng lộc liên quan đến đất đai như thóc gạo, hay hôn nhân, hộ khẩu. coi phép lưu thông tiền tệ, vật giá đắt rẻ…
+ Hình bộ: chính lệnh về pháp luật, xét lại những án nặng, tội còn ngờ.
+ Binh bộ: quản lý cấm vệ quân, xe ngựa, vũ khí đạn dược cũng như mọi thứ liên quan tới quân sự, bảo vệ đất nước.
+ Lễ bộ: lo việc tổ chức yến tiệc, thi cử, lễ nghi trong triều đình, chuẩn bị áo mũ, ấn tín, tấu chương v.v… Quản lý các lễ cống nạp của chư hầu, cũng như lo việc bói toán, đồng văn nhã nhạc.
– Dưới bộ còn có các Ty. Đứng đầu mỗi ty là Lang trung với Viên ngoại lang và Chủ sự phụ giúp.
– Dưới các Ty là các Tự. Ðứng đầu là các tự là Tự khanh, rồi đến Thiếu khanh, Tự thừa, Viên ngoại, Chủ sự, Tư vụ, thư lại. Cụ thể như sau:
+ Thái thường tự: trông coi đền chùa, thi hành thể thức lễ nghi, điều khiển ban âm nhạc.
+ Thái bảo tự: đóng ấn quyển thi Hội.
+ Hồng lô tự: tổ chức, sắp xếp thể thức lễ nghi tiếp đón sứ giả nước ngoài, lễ Xuớng danh thi Ðình…
+ Ðại lý tự: Cơ quan xét xử tối cao, xét lại các án còn ngờ.
+ Quang lộc tự: cung cấp, kiểm tra rượu lễ, thực vật trong các buổi tế tự, triều hội, yến tiệc.
Ngoài ra còn có các chức quan khác như:
– Thượng thư tỉnh: giúp Tể tướng điều khiển trăm quan liên lạc với Thượng thư các Bộ.
– Trung thư tỉnh: là cơ quan quyết định chính sách, phụ trách thảo luận, soạn thảo, ban hành chiếu lệnh của Hoàng đế.
– Môn hạ tỉnh: chuyển lệnh vua đến các quan, tâu vua việc các quan thi hành lệnh vua, điều khiển lễ nghi trong cung.
– Nội các: là văn phòng vua, ghi chép tấu, sớ các nha dâng lên, khởi thảo chiếu, chế, sắc ban ra các cơ quan, thi Ðình thì đằng lục các chế sách và cấp quyển thi.
– Tư thiên giám / Khâm thiên giám: coi thiên văn, lịch pháp.
– Ngự sử đài: cơ quan giám sát, can gián các quan ở triều đình, sau còn được gọi là Đô sát viện.
– Thái y viện: lo việc thuốc men, chữa bệnh cho hoàng tộc, quan lại.
– Khu mật sứ: Cơ mật viện, coi việc cơ mật, nắm quyền binh.
– Hàn lâm viện: lo biên soạn văn thư.
– Tôn nhân phủ: là cơ quan quản lý nội bộ hoàng tộc, trông nom sổ sách, ngọc phả, đền miếu trong hoàng tộc; giải quyết các vấn đề có liên quan đến các thân vương, công tử, công tôn…
– Nội vụ phủ: là nơi quản lý các thái giám, cũng như công việc hành chính ở hậu cung.
– Quốc tử giám: lo dạy dỗ đào tạo con em giới cầm quyền, đứng đầu là Tế tửu.
Xem thêm: các cấp bậc trong hậu cung Trung Quốc
– Thứ sử: giám sát, coi việc hành chính đứng đầu một quận quốc, hay một tỉnh. Tuy là dưới quyền Thái thú nhưng là người đại diện cho Thái thú khi vào kinh.
– Thái thú: là quan đứng đầu một quận, nhiệm vụ là thu nạp các cống phẩm của địa phương. Trong trường hợp quận loạn lạc sẽ được bổ nhiệm thêm một Đô úy có nhiệm vụ phụ trách quân sự.
– Tổng đốc: là viên quan đứng đầu một vùng bao gồm nhiều tỉnh thành, trông coi cả về dân sự và quân sự.
– Tuần phủ: là người lãnh đạo một tỉnh hoặc một bộ phận của tỉnh lớn, có quyền bổ nhiệm, bãi nhiệm các chức quan dưới quyền ở địa phương mình quản lý, có quyền lãnh đạo về hành chính, tài chính, quân sự của tỉnh. Trong trường hợp nếu ở tỉnh đó có Tổng đốc thì Tuần phủ phải nghe theo Tổng đốc.
– Tri phủ: Đứng đầu một phủ hoặc châu, có quyền cả dân sự và quân sự.
– Phủ doãn: quan thuộc cấp huyện, chịu trách nhiệm đàn áp cường hào và xét những vụ kiện do quan huyện xử mà kêu lại ở bản hạt, hàng ngũ phẩm.
– Án sát sứ: coi việc hành chính, kiện tụng, tư pháp, phong hóa, kỷ cương ở các tỉnh, dưới quyền Tổng đốc và Tuần phủ.
– Tri huyện là chức quan đứng đầu một huyện.
– Huyện thừa là người lo công văn, sổ sách trong huyện, phụ giúp Tri huyện.
– Xã trưởng: là chức vụ đứng đầu một xã, giúp các quan lại quản lý việc thu thuế của dân, giữ gìn an ninh trật tự, chọn lính nhập ngũ hoặc chọn thí sinh đi thi cử.
Trên đây là toàn bộ danh sách các chức quan thời phong kiến Trung Quốc để các bạn có thể tham khảo. Mỗi chức quan đều có những quyền hạn và nhiệm vụ nhất định và được bổng lộc của triều đình.
